Facebook sizi ele veriyor!

Facebook'ta 'beğen' butonunu
nasıl kullandığınız, kişiliğiniz
hakkında çok sayıda ipucu
veriyor.
İngiltere'de Cambridge
Üniversitesi'nden bir grup
araştırmacı, Facebook
kullanıcılarının beğen butonunu
hangi konular üzerinde
tıkladığına göre bu kişilerin din,
siyaset, ırk ve cinsel yönelimleri
hakkında varsayımlara ulaşan
bir algoritma geliştirdi.
Cambridge ekibi, sonuçlarını
PNAS adlı bilimsel dergide
yayımladıkları araştırmada
Facebook kullanıcılarının
kişiliklerini şaşkınlık verici
düzeyde doğru tahmin etmeyi
başardıklarını söylüyorlar.
İnternette özel hayatın
mahremiyetini savunan
kampanya grupları, araştırmaya
''çok endişe verici'' diyerek
tepki verdi.
58 BİN DENEK
Araştırma kapsamında, 58 bin
denek Facebook'taki
''beğen''lerini ve belli başlı
demografik bilgilerini
uzmanlara açtı. Bunun yanısıra,
kişilik özelliklerini ölçen
psikometrik test sonuçlarını da
uzmanlarla paylaştılar.
Cambridge ekibi, beğen
butonlarından topladıkları
bilgiyi geliştirdikleri algoritmaya
aktararak, deneklerin kişilik
testlerinden çıkan sonuçlarla
karşılaştırdı.
Araştırmacılar, beğen butonu
bilgisinden yola çıkarak erkek
deneklerin cinselliklerini yüzde
88 oranında doğru saptadı.
Kimin siyah, kimin beyaz ırktan
olduğu ise yüzde 95 gibi çok
yüksek seviyede doğru tahmin
edildi.
Algoritma, Amerikalı deneklerin
hangilerinin Demokrat,
hangilerinin Cumhuriyetçi
olduğunu da yüzde 85
oranında doğru tespit etti.
Hıristiyan ve Müslümanların
doğru kategorize edilme oranı
ise yüzde 82.
İlişki durumu ve uyuşturucu
kullanımı gibi konularda ise
yüzde 65 ve yüzde 73
oranlarında doğru tahminler
yapıldı.
PATATES KIZARTMASINI NASIL
SEVERSİNİZ? Araştırmacılar, bu
tip hassas konularda
kullanıcıların nadiren açıkça
tıkladığı beğen'lerin gösterge
niteliğinde olduğunu belirtiyor.
Örneğin, eşcinsel kullanıcıların
yüzde 5'ten azı, eşcinsel evlilik
gibi konuları açıkça beğen
butonuyla onaylıyor.
Bunun yerine, müzik ya da
televizyon programlarına ilişkin
beğen'lerden muazzam
miktarda bilgi toplayan
algoritma, kişilik profillerini
büyük oranda bu bilgi
üzerinden kurguladı.
Araştırmacılar, ortaya çıkan bazı
ilginç verilere dikkat çekiyor.
Örneğin, tırtıklı patates
kızartması ve yüksek zeka
arasında bir paralellik
gördüklerini söylüyorlar.
Sosyal medya üzerinden kişiye
özel reklam vermek isteyen
şirketler, bu araştırmadan çıkan
sonuca haliyle büyük ilgi
gösteriyor.
Fakat projenin başındaki
Cambridge araştırmacısı Michael
Kosinski, internet teknolojisinin
insanların siyasi eğilimlerini
veya cinsel yönelimlerini
tahmin etmek için
kullanılmasının kişisel
özgürlüklere bir tehdit
oluşturabileceğini kabul ediyor.
GİZLİLİK AYARININ ÖNEMİ
Kosinski, Facebook
kullanıcılarının bu konuda bazı
basit önlemler alarak kendilerini
koruyabileceklerini söylüyor.
Facebook'ta beğen butonuna
ilişkin bilgiyi, profil gizlilik
ayarları üzerinden saklı hale
getirmek mümkün.
Ancak kullanıcı, gizlilik ayarlarını
devreye sokmazsa, beğen
butonu otomatik olarak kamuya
açık bir bilgi sayılıyor.
Özel hayatın mahremiyetini
savunan Big Brother Watch adlı
örgüt ise, Facebook'taki beğen
butonunun ötesinde, tarayıcı
geçmişinden arama
sözcüklerine değin dijital arşivin
birçok alanda ticari sömürüye
açık olduğunu söylüyor.
Örgütün yöneticisi Nick Pickles,
kullanıcı verilerinin hangi
şirkete nasıl hizmet verdiği
konusunda internetin
şeffaflıktan çok uzak olduğunu
kaydetti.